هارنس شوک دار چیست؟
هارنس شوک دار (Shock-Absorbing Harness) یک نوع تجهیزات ایمنی است که جزو دسته هارنس ایمنی بوده و برای جلوگیری از آسیبهای ناشی از سقوط از ارتفاع طراحی شده است. این هارنسها دارای مکانیزمی هستند که شوک ناشی از سقوط را جذب میکنند و از انتقال مستقیم نیروی سقوط به بدن جلوگیری میکنند.
نکات مهم در هنگام استفاده از هارنس شوک دار
یکی از مواردی که در ارتفاعات هر لحظه ممکن است برای کوهنورد اتفاق بیافتد، سقوط یا پرت شدن است. این اتفاق ممکن است به چندین دلیل از جمله سر خوردن، رها شدن دست از طناب، برخورد سنگ یا جسمی با کوهنورد و یا دلایل دیگر رخ دهد. این موارد گاهی ربطی به عملکرد کوهنورد و یا شرایط جسمی و تمرکزی او ندارند و به خاطر عوامل بیرونی اتفاق افتادهاند. بنابراین، با توجه به خطر احتمالی این حوادث، استفاده از وسایلی که بتوانند در این شرایط بدن را محافظت کنند، یعنی همان تجهیزات کار در ارتفاع حیاتی است. هارنس یکی از این وسایل موثر است که با بندهای خود بدن را در بر میگیرد و کنترل میکند.
در هنگام استفاده از هارنس شوک دار، توجه به نکات زیر میتواند به ایمنی و بهرهوری بیشتر کمک کند:
- بررسی وضعیت هارنس:
قبل از هر بار استفاده از هارنس شوک دار، باید تمامی قسمتهای آن به دقت بررسی شوند. بندهای نایلونی یا پلیاستر که قسمت اصلی هارنس را تشکیل میدهند، نباید دارای پارگی، ساییدگی یا هر نوع آسیب دیگری باشند. همچنین، نقاط اتصال و جاذب شوک باید از نظر سالم بودن بررسی شوند. هرگونه علامت خرابی یا فرسودگی میتواند کارایی هارنس را تحت تاثیر قرار دهد و به خطر بیاندازد.
- انتخاب سایز مناسب:
هارنس باید به درستی و متناسب با اندازه بدن کاربر تنظیم شود. بندها نباید بیش از حد سفت یا شل باشند. تنظیم بندها باید به گونهای باشد که هارنس بهطور محکم بر روی بدن قرار گیرد و در عین حال آزادی حرکت کافی برای کاربر فراهم کند.
- صحیح بستن هارنس:
بندهای شانه، کمر و پا باید به صورت یکنواخت بسته شوند تا توزیع وزن مناسبی روی بدن ایجاد شود. تمامی بندها باید بهطور محکم بسته شده و هیچ قسمتی نباید شل یا نادرست بسته شده باشد.
- استفاده از نقاط اتصال مناسب:
نقاط اتصال باید در جایگیری صحیح و مناسب باشند تا در صورت سقوط، نیروی وارد شده به بدن به صورت یکنواخت توزیع شود. نقاط اتصال نادرست میتوانند باعث آسیبهای جدی به بدن کاربر شوند.
- آموزش و آگاهی:
آموزشهای لازم درباره استفاده صحیح از هارنس شوک دار و نحوه عملکرد آن را دریافت کنید.
اطلاعات کافی در مورد نحوه عملکرد جاذب شوک و روشهای صحیح استفاده از هارنس را داشته باشید.
- نظارت و بازبینی دورهای:
هارنسهای شوک دار باید بهصورت منظم تعمیر و نگهداری شوند تا از عملکرد صحیح آنها اطمینان حاصل شود.
- استفاده از سایر تجهیزات ایمنی:
همراه با هارنس شوک دار، از سایر تجهیزات ایمنی مانند کلاه ایمنی، دستکش ایمنی و کفش ایمنی نیز استفاده کنید.
مزایای استفاده از هارنس شوک دار
هارنس شوک دار، به عنوان یکی از مهمترین تجهیزات ایمنی برای کار در ارتفاع، دارای مزایای بسیاری است که در زیر به تفصیل به آنها پرداخته میشود:
- جلوگیری از آسیبهای جدی ناشی از سقوط
مهمترین مزیت هارنس شوک دار، جلوگیری از آسیبهای جدی ناشی از سقوط از ارتفاع است. این تجهیزات با داشتن سیستم جذب شوک، نیروی سقوط را به حداقل میرسانند و از انتقال مستقیم این نیرو به بدن کاربر جلوگیری میکنند. این ویژگی میتواند از جراحات شدید و حتی مرگ و میر جلوگیری کند.
- افزایش اعتماد به نفس و ایمنی کارگران
استفاده از هارنس شوک دار میتواند به افزایش اعتماد به نفس کارگران کمک کند. وقتی کارگران بدانند که تجهیزات ایمنی مناسبی برای حفاظت از آنها وجود دارد، با اعتماد به نفس بیشتری کار میکنند. این امر میتواند به بهبود کارایی و بهرهوری در محیط کار منجر شود.
- توزیع یکنواخت وزن و نیروی سقوط
هارنس شوک دار با طراحی خاص خود، وزن و نیروی سقوط را به صورت یکنواخت در بدن توزیع میکند. این توزیع یکنواخت باعث میشود تا فشار بیش از حد بر روی یک نقطه خاص از بدن وارد نشود و از آسیبهای احتمالی جلوگیری شود.
- سازگاری با انواع سیستمهای ایمنی
هارنس شوک دار به گونهای طراحی شده است که با انواع سیستمهای ایمنی مانند طنابهای ایمنی و کارابینها سازگاری دارد. این ویژگی به کاربر این امکان را میدهد که از تجهیزات مختلف ایمنی بهطور همزمان استفاده کند و حفاظت بیشتری داشته باشد.
کمربند هارنس پرومکس promax قلاب فست شوک گیر دار
هارنس مدل کار در ارتفاع DX شوک دار
- افزایش طول عمر تجهیزات ایمنی
با استفاده از هارنس شوک دار، طول عمر سایر تجهیزات ایمنی نیز افزایش مییابد. سیستم جذب شوک هارنس، نیروی وارد شده به طنابهای ایمنی و کارابینها را کاهش میدهد و از خرابی زودرس آنها جلوگیری میکند. این امر میتواند به کاهش هزینههای تعمیر و نگهداری تجهیزات منجر شود.
- آسانی استفاده و تنظیم
هارنس شوک دار به راحتی قابل استفاده و تنظیم است. بندهای نایلونی یا پلیاستر به گونهای طراحی شدهاند که به راحتی بر روی بدن قرار میگیرند و میتوانند به سرعت و با دقت تنظیم شوند. این ویژگی باعث میشود که کاربر در کمترین زمان ممکن هارنس را به درستی ببندد و از ایمنی خود مطمئن شود.
- انعطافپذیری و راحتی در حرکت
یکی دیگر از مزایای هارنس شوک دار، انعطافپذیری و راحتی در حرکت است. این تجهیزات به گونهای طراحی شدهاند که آزادی حرکت کافی را برای کاربر فراهم میکنند و در عین حال ایمنی او را نیز تضمین میکنند. این ویژگی به خصوص در محیطهای کاری پویا و نیازمند به تحرک زیاد بسیار مهم است.
مراحل بستن هارنس شوک دار
موقعیت و میزان سفتی کمربند هارنس: وقتی هارنس روی بدن شما قرار گرفت، در اولین اقدام، بند دور کمر را تنظیم کنید. موقعیت بسته شدن این بند دقیقا در ناحیه کمر و بالای نشیمنگاه میباشد. شما باید آن را تا حد امکان که باعث فشار و اذیتتان نشود و آزار دهنده نباشد، سفت کنید.
گیره های کناری کمر هارنس: برای اتصال در دو طرف هارنس گیرههایی قرار داده شده است. باید توجه داشته باشید که در زمان پوشیدن هارنس، این گیرهها دقیقا در کنار کمر شما قرار بگیرد و به سمت جلو یا پشت بدن متمایل نشوند.
نقطه اتصال جلو هارنس: هر هارنس دارای یک نقطه اتصال در قسمت جلوی میباشد که باید دقیقا در مرکز قرار بگیرد و فاصله آن از دو طرف بدن (از پهلوها) به یک اندازه باشد.
حلقه های پایی هارنس: تمام هارنسها دارای حلقه پایی نیستند. اما اگر هارنس مورد استفاده شما دارای حلقه پایی بود، در زمان سفت کردن بند آن باید دقت داشته باشید که مثل بند کمر نباید چسب بدن شود و به اندازه ای که بتوان انگشتان دست را زیر آن برد، از دور پا فاصله داشته باشد.
بندهای شانهای هارنس: این دسته بندها در راستای قفسه سینه قرار میگیرند و در شرایط و عملکردهای متفاوت به میزان مختلفی سفت میشوند. اگر در شرایط معلق و دسترسی با طناب هستید، باید تا حد امکان آنها را سفت کنید یا اگر در شرایط صعود میباشید، آنها را به گونهای سفت کنید که تماس بندها را روی شانهها احساس کنید و آزاد نباشند.
تسمهها پشتی هارنس: باید آنها را به گونهای ببندید که در بین کتف قرار بگیرند و دقت کنید در آخر کار که هیچ بندی باز یا شل نباشد.
بعد از اینکه هارنس را پوشیدید و بندها را بستید یک بار به صورت کامل تمام بندها را چک کنید که موردی را یادتان نرفته باشد ببندید یا بندی شل نباشد.
خطرات احتمالی هارنس شوک دار
هر وسیله و تجهیزاتی که در هر زمینهای استفاده میکنید، ممکن است خطراتی را نیز به همراه داشته باشد. این خطرات ممکن است به دلیل کیفیت تجهیزات یا خطای انسانی پیش آید. در ادامه به چند مورد از عوامل مهم تاثیر گذار در خطرات هارنس اشاره میشود:
عدم استاندارد بودن هارنس: هزینه لوازم کوهنوردی بالا است و برخی فروشگاهها از این شرایط به نفع خود سوءاستفاده میکنند. هارنسهای بیکیفیت را با قیمت ارزان، گاهی حتی تا 10 درصد ارزانتر از هارنسهای اصلی، عرضه میکنند. همچنین، برخی مجموعهها در فعالیتهای ارتفاعی از هارنسهای ارزان و بیکیفیت استفاده میکنند تا هزینهها را کاهش دهند.
ندازه نامناسب هارنس: اگر هارنس از نظر ساخت کیفیت خوبی داشته باشد اما اندازه بدن کاربر نامناسب باشد، مشکلاتی ایجاد میشود. هارنس بزرگ یا کوچک میتواند به مشکلات گوناگونی منجر شوند و باید به اندازه دقیق تنظیم شود.
بستن نامناسب هارنس: در بستن و استفاده از هارنس، بسیاری از افراد به اشتباه گره میزنند یا بندها را با بیتوجهی میبندند. گره در بندها یا پیچ خوردن میتواند فشار ناشی از هارنس را افزایش داده و خطرات جدی ایجاد کند.
بازرسی هارنس قبل از هر مرحله استفاده: هنگام خرید یا دریافت هارنس جدید، با دقت باید تمام بندها، گیرهها، و حلقهها را بازرسی کرد. حتی کوچکترین آسیب در بندها میتواند به پاره شدن هارنس و خطرات جدی در زمان سقوط منجر شود.
بستن اصولی و درست کامل بندها و چک کردن نهایی: در زمان استفاده، تمام بندها باید بهدرستی و با دقت بسته شوند. پس از بستن هارنس، لازم است که با انگشتان دست، تمام بندها را چک کرده و اطمینان حاصل شود که هیچ کدام شل یا باز نماندهاند.
توجه به این نکات اساسی میتواند به افزایش ایمنی در کوهنوردی و فعالیتهای ارتفاعی کمک کند و از خطرات احتمالی جلوگیری نماید.
استاندارد های مهم هارنس شوک دار
در قسمت انواع هارنسها، به این نکته اشاره کردیم که شرکتهای سازنده بر اساس نوع کاربری و فعالیت، هارنسهایی با طراحی متفاوت را وارد بازار میکنند. این هارنسها علاوه بر طراحی، از نظر کیفیت نیز دارای استانداردهای متفاوتی هستند. برای افزایش تسلط در زمان خرید، به برخی از مهمترین استانداردها اشاره میکنیم:
استاندارد EN361: این استاندارد جهانی در زمینه تجهیزات محافظ در برابر سقوط است. مشخصات هارنسهایی با این استاندارد توجیه میکنند که باید حتما دو دیرینگ جلوی سینه و پشت بین دو کفت داشته باشند.
استاندارد EN358: این استاندارد جهانی به حفاظت در برابر سقوط و جلوگیری از سقوط اشاره دارد. در مشخصات این هارنسها ذکر شده است که باید دارای دیرینگ پهلویی در سمت چپ و راست باشند.
استاندارد EN813: استفاده از تجهیزات حفاظت در برابر سقوط به اخذ این استاندارد منجر میشود. شرکتهایی که تجهیزات خود را به طور کامل از این استاندارد استفاده میکنند، هارنس فول بادی کاملتری را به بازار عرضه میدهند.
تمام این استانداردها تاکید دارند که دیرینگها یکپارچه باشند و نقطه جوش و اتصال نداشته باشند. این سه استاندارد به عنوان معتبرترین و کاملترین استانداردهای جهانی در زمینه حفاظت در برابر سقوط محسوب میشوند. بنابراین، در زمان خرید هارنس حتماً به این نکته دقت کنید و اطمینان حاصل کنید که محصول انتخابی دارای این استانداردها است.
سخن پایانی
استفاده از هارنس شوک دار یکی از مهمترین اقدامات ایمنی برای کارگران در ارتفاعات است. اما استفاده صحیح از این وسیله نیازمند آگاهی و رعایت نکات ایمنی مختلفی است. از این رو توصیه تیم بابایی سیفتی به شما این است که با رعایت نکاتی چون بررسی وضعیت هارنس، انتخاب سایز مناسب، بستن صحیح هارنس، استفاده از نقاط اتصال مناسب، دریافت آموزشهای لازم، نظارت و بازبینی دورهای، استفاده از سایر تجهیزات ایمنی و نگهداری مناسب احتمال بروز آسیب های احتمالی در حین کار در ارتفاع را کاهش دهید.
در کنار رعایت نکات ایمنی و استانداردها در خرید هارنس، حتماً قبل از هر استفاده، هارنس خود را به دقت بررسی کنید تا اطمینان حاصل شود که دچار هیچ گونه صدمه یا آسیبی نشده است. سپس با دقت آن را بپوشید و تمام بندها را با دقت و دقت خاصی تنظیم نمایید.